RECHTSPOSITIE VAN DE VADER IN SPANJE
Onlangs hoorde ik een programma op de Nederlandse
radio over de “afwezige vader”, het belang van de vaderrol in de opvoeding van
de kinderen, en de achtergestelde juridische positie van de vader ten opzichte
van de moeder. Hoe is dit in Spanje geregeld?
Patria potestad en guarda y
custodia
Het vertalen van juridische termen levert soms
verwarring op. Zo staat de Nederlandse term “ouderlijk gezag” niet gelijk aan
de Spaanse “patria potestad”, maar ook is de Spaanse “guarda y custodia” niet
direct om te zetten naar het Nederlands.
We moeten dus kijken naar de inhoud van de
termen. Als het kind erkend is door de vader, of door een rechterlijke
beschikking het vaderschap is vastgesteld, heeft de vader van rechtswege samen
met de moeder de “patria potestad”. En waar gaat het hierbij om? We moeten dan
denken aan de belangrijke zaken in het leven van het kind, waaronder de plaats
van residentie, de school, medische behandelingen, en andere elementaire
beslissingen.
In geval van scheiding van de ouders (al dan niet
getrouwd) blijft de “patria potestad” in principe onaangetast.
Guarda y custodia
Deze figuur kan vertaald worden als de dagelijkse
zorg voor het kind, en speelt een rol als de ouders uit elkaar gaan. De rechter
heeft twee opties: de “guarda y custodia” aan een van de ouders toebedelen en
voor de ander een bezoekregeling opstellen, of beslissen tot een gemeenschappelijke
“guarda y custodia”.
De
rechten van de vader
Feit is dat in de meeste gevallen de kinderen nog
steeds aan de moeder toebedeeld worden, en de vader het moet doen met een
bezoekregeling. Als de moeder weigert deze regeling na te komen, moet de vader
de nakoming afdwingen via de rechter, en dit is een moeizame en weinig
effectieve procedure.
De moeder kan het de vader dus bijzonder moeilijk
maken. Zijn juridische rechtspositie ten aanzien van de kinderen is op papier
gelijk aan die van de moeder, maar feitelijk komt de vader nog al eens met lege
handen te staan.
En de kinderen wordt het recht van een vader te
genieten ontnomen.
POSICIÓN
JURÍDICA DEL PADRE
Hace
poco escuché un programa en la radio que trataba el “padre ausente”, la
importancia del papel del padre en la educación de los niños y la situación
jurídica ventajosa de la madre frente a la del padre. ¿Qué derechos tienen los
padres?
Patria
potestad y guarda y
custodia
En
primer lugar debemos señalar que no se deben confundir los conceptos “patria
potestad” con “guarda y custodia”. La patria potestad corresponde a ambos progenitores
y abarca las decisiones importantes en la vida de un menor. Se trata del lugar
de residencia, de la elección del colegio, de tratamientos médicos, y otros
aspectos fundamentales en la vida de un niño. Los divorcios o separaciones no
afecten a la patria potestad, salvo excepciones.
Guarda
y custodia
La
guarda y custodia es el cuidado diario del menor. El juez puede atribuir la
guarda y custodia del niño a uno de los progenitores y fijar para el otro un régimen
de visitas. También puede optarse por la guarda y custodia conjunta. En este caso el menor pasará el mismo tiempo con
uno que con otro, y los dos se hacen cargo en la misma proporción del niño.
La
posición del padre
Es
un hecho que en la mayoría de los casos la guarda y custodia es atribuida a la
madre, y para el padre se fija un régimen de visitas. Si la madre no colabora o
incumple el régimen de visitas, el padre tendrá que ejecutar la sentencia vía
judicial. Es un procedimiento lento y muy poco eficaz.
La
madre tiene por tanto muchas posibilidades de perjudicar al padre. Jurídicamente
tienen los mismos derechos, pero en la práctica el padre se puede encontrar con
las manos vacías.
Y
al niño se le quita el derecho de disfrutar de su padre.